Έρευνα: Πώς επηρεάζουν τη χοληστερόλη τα φυτικά έλαια και τα κορεσμένα

Μια νέα, αμφιλεγόμενη αμερικανική μελέτη επανεξετάζει την επίδραση των κορεσμένων λιπαρών έναντι των φυτικών ελαίων στα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα και στον εκτιμώμενο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Τα ευρήματα που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση British Medical Journal διχάζουν την επιστημονική κοινότητα, καθώς αμφισβητούν την επικρατούσα σύσταση των ειδικών για μείωση ή και παντελή διακοπή της κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών

Σύμφωνα με τους Αμερικανούς ερευνητές που εκπόνησαν τη μελέτη, η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με έλαια φυτικής προέλευσης πλούσια σε λινελαϊκό οξύ, όπως το καλαμποκέλαιο, οδηγεί μεν σε μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα, αλλά όχι και σε μειωμένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.

Εδώ και καιρό είνα διαδεδομένη η πεποίθηση ότι τα έλαια με άφθονο λινελαϊκό οξύ –το βασικό λιπαρό οξύ στα πολυακόρεστα έλαια– κάνουν καλό στην καρδιά. Ωστόσο, η νέα μελέτη φαίνεται να αμφισβητεί τα πιθανολογούμενα οφέλη που προκύπτουν από την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με φυτικά έλαια.

Παρ’ όλο που αρκετές μελέτες υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία εδώ και τουλάχιστον 50 χρόνια, έως τώρα δεν είχε υπάρξει μια μεγάλη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή που να την επιβεβαιώνει. Επιπλέον, στοιχεία από ορισμένες κλινικές δοκιμές που είχαν γίνει στο παρελθόν δεν είχαν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα.

Έτσι, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Κρίστοφερ Ράμσντεν των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ και του Πανεπιστημίου της Β. Καρολίνα, μελέτησαν και επαναξιολόγησαν τα στοιχεία μιας παλαιάς αδημοσίευτης τυχαιοποιημένης κλινικής δοκιμής που είχε γίνει στη Μινεσότα την περίοδο 1968-73 (Minnesota Coronary Experiment) και αφορούσε περίπου 9.500 άτομα.

Το συμπέρασμα που προέκυψε είναι ότι μια διατροφή με καλαμποκέλαιο ρίχνει τη χοληστερόλη, αλλά δεν μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου ή πρόωρου θανάτου καρδιαγγειακής αιτιολογίας. Μάλιστα, παρατηρήθηκε ότι όσοι εμφάνιζαν τη μεγαλύτερη μείωση της χοληστερόλης φάνηκε να διατρέχουν μεγαλύτερο μάλλον παρά μικρότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου!

Το εύρημα συνάδει με την ανάλυση μιας δεύτερης αδημοσίευτης αυστραλιανής κλινικής δοκιμής του 2013 (Sydney Diet Heart Study), η οποία υπέδειξε ότι ο κίνδυνος για θάνατο από στεφανιαία νόσο είναι τελικά μεγαλύτερος σε όσους έχουν αντικαταστήσει τα κορεσμένα λίπη με έλαια πλούσια σε λινελαϊκό οξύ.

Επιπλέον, οι ερευνητές ανέλυσαν τα ευρήματα όλων των μέχρι τώρα κλινικών δοκιμών και δεν κατάφεραν να βρουν στοιχεία ότι η κατανάλωση των ελαιών φυτικής προέλευσης πράγματι μειώνει τον κίνδυνο θανάτου

Οι Αμερικανοί επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι έχουν υπερτιμηθεί τα οφέλη από την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπών με φυτικά έλαια. Επεσήμαναν επίσης ότι ενώ οι μικρές ποσότητες του λινελαϊκού οξέος είναι ευεργετικές για την υγεία, σε μεγάλες ποσότητες το λινελαϊκό οξύ έχει «παρενέργειες» στον ανθρώπινο οργανισμό.

Σε συνοδευτικό σχόλιο στο ίδιο ιατρικό περιοδικό, ο Λένερτ Βίρμαν του αυστραλιανού Πανεπιστημίου της Κουίνσλαντ αναφέρει ότι «τα οφέλη των πολυακόρεστων λιπαρών έναντι των κορεσμένων φαίνονται πια λιγότερο βέβαια απ’ ό,τι νομίζαμε έως τώρα».

Αρκετοί επιστήμονες έχουν ήδη εκφράσει τις ανησυχίες τους και τη διαφωνία τους με τα νέα ευρήματα, επισημαίνοντας την ανάγκη για τήρηση των επίσημων διατροφικών οδηγιών που συνιστούν περιορισμένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών.