Μινωική διατροφή: Σοφή και διαχρονική!

Ο Μινωικός πολιτισμός είναι ο πρώτος, και ένας από τους πιο σπουδαίους πολιτισμούς του αρχαίου ελληνικού κόσμου που εντυπωσιάζει και συνεχίζει να γοητεύει τους μελετητές του, αλλά και όλους εμάς, ακόμη και σήμερα.

Από τα πρώτα τους ευρήματα στο ανάκτορο της Κνωσού, οι αρχαιολόγοι ήξεραν πως πρόκειται για έναν διαφορετικό λαό,οργανωμένο διοικητικά και πολιτισμικά,πλούσιο σε υλικά αγαθά και ιδέες, αυτάρκη και πολυμήχανο.

Οι αποθήκες που βρέθηκαν στα ανάκτορα και τα τεράστια αγγεία στα οποία φύλασσαν κρασί, λάδι, δημητριακά και όσπρια έχουν να μας πουν πολλά για τις διατροφικές συνήθειες των μινωιτών. Λάτρεις της φύσης και των καρπών της, καλλιεργούσαν με αγάπη και φροντίδα την κρητική γη κι έπειτα απολάμβαναν τα δώρα που απλόχερα τους πρόσφερε. Η μινωική διατροφή είναι τόσο όμοια και παράλληλα τόσο διαφορετική από τη σημερινή. Αποτελεί τον πρόγονο της περίφημης κρητικής διατροφής, αντικείμενο μελέτης και θαυμασμού από επιστήμονες όλου του κόσμου.

Οι μινωίτες ήταν άνθρωποι πρακτικοί στο θέμα της διατροφής. Οι απολαύσεις ήταν το βασικό στοιχείο της ζωής τους και το καλό φαγητό δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτήν. Ήξεραν την ευλογία του κρητικού εδάφους και την εκμεταλλεύονταν στον μεγαλύτερο βαθμό αλλά πάντα με σεβασμό και φροντίδα. Έσπερναν δημητριακά(σιτάρι, βρώμη, κριθάρι), αλλά και όσπρια (φασόλια, μπιζέλια). Καλλιεργούσαν ελιέςκαι αμπέλια ώστε να απολαμβάνουν σε αφθονία το λάδι και το κρασί. Φυσικά δεν μπορούσαν να λείπουν από τη διατροφή τους τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά εποχής όπως επίσης οι ξηροί καρποί αλλά και τα μπαχαρικά που πρόσδιδαν ένα ιδιαίτερο άρωμα και μια ευεργετική γεύση στο φαγητό τους.

Εκτός από καλοί γεωργοί, οι μινωίτες ήταν άριστοι κτηνοτρόφοι και ψαράδες. Έτρεφαν πρόβατα, βόδια, κατσίκες και γουρούνια για το κρέας τους αλλά και για τα γαλακτοκομικά τους προϊόντα. Επιπλέον χρησιμοποιούσαν το δέρμα και το μαλλί των ζώων για να ντυθούν και να αντιμετωπίσουν το κρύο. Ένα άλλο στοιχείο που δεν θα μπορούσε να λείπει από την μινωική διατροφή ήταν ταγλυκά. Χάρη στη μελισσοκομεία που είχε αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό, στις αποθήκες τους υπήρχαν πάντα αγγεία γεμάτα μέλι. Έτσι έφτιαχναν πεντανόστιμα και υγιεινά γλυκίσματα.

Φυσικά, στη μινωική εποχή, πολλές από τις σημερινές τροφές ήταν άγνωστες. Δεν γνώριζαν την πατάτα, την τομάτα, το ρύζι, τον κιμά ούτε και τα βιομηχανοποιημένα προϊόντα όπως τα μακαρόνια, τα αλλαντικά ή τη ζάχαρη και τα γλυκά που καταναλώνουμε σήμερα. Η διατροφή τους ήταν προσεγμένη, υγιεινή, λιτή αλλά παράλληλα νόστιμη και λαχταριστή. Αν προσαρμόζαμε κι εμείς σήμερα τη διατροφή μας στις προδιαγραφές του μινωικού κόσμου, τότε σίγουρα θα ζούσαμε πολύ καλύτερα και πολύ περισσότερο.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι τα πιάτα των μινωιτών, με ευκολία θα αποτελούσαν στις μέρες μας εκλεκτά εδέσματα στα τραπέζια των καλύτερων gourmet εστιατορίων. Η σαλάτα τους ονομάζονταν Πρασσαία και περιείχε άγρια χόρτα, λάχανο, ρόκα, σέλινο, σπαράγγια, αυγά, κουκουνάρια, καρύδια, βολβούς, σταφίδες και ρόδια.Άλλη μια ξεχωριστή γεύση ήταν το χοιρινό ψημένο με αχλαδόμηλα και λαχανικά, αλλά και το χοιρινό μπούτι συνοδευόμενο από σκορδαλιά ρεβυθιών και φυσικά λαχανικά.

Όσο απόμακρη και γοητευτική μας φαίνεται η ιστορία ενός αρχαίου πολιτισμού άλλο τόσο οικεία και ενδιαφέρουσα είναι. Άλλωστε υπάρχει καλύτερος τρόπος να την ανακαλύψουμε, αν όχι μέσα από τα ταξίδια των γεύσεων μιας άλλης εποχής; Αφεθείτε στο άρωμα των ώριμων καρπών, του ελαιοτριβείου και των αποθηκών, στα χρώματα των φρούτων, στην αίσθηση της αφθονίας. Όλη η σοφία της κρητικής διατροφής όπως γεννήθηκε και έθρεψε γενιές μέχρι σήμερα…

Ειρήνη Μαθιουδάκη, Χημικός- Συγγραφέας